Το γλαύκωμα είναι χρόνια εξελισσόμενη νόσος που οδηγεί σε απώλεια όρασης. Το γλαύκωμα δύναται να τυφλώσει.
Αποτελεί τη 2η αιτία τύφλωσης παγκοσμίως (μετά τον καταρράκτη).
Στα πρώιμα στάδια της νόσου είναι δυνατόν να μην υπάρχουν συμπτώματα. Οι μισοί άνθρωποι που έχουν γλαύκωμα δε γνωρίζουν ότι νοσούν.
Η συχνότητα του γλαυκώματος στο γενικό πληθυσμό, ανέρχεται στο 1-2%. Έτσι στη χώρα μας έχουμε τουλάχιστον 100.000 άτομα τα οποία είτε έχουν γλαύκωμα, είτε είναι υποψήφια να αναπτύξουν γλαύκωμα (ύποπτα περιστατικά για γλαύκωμα).
Τι είναι η ενδοφθάλμια πίεση;
Η πίεση που έχει το μάτι.
Δεν έχει σχέση με την αρτηριακή πίεση άμεσα. Μετριέται με ειδικά όργανα ,τα τονόμετρα, και συνήθως δεν ξεπερνά τα 20-21 mm Hg. Ενδέχεται ωστόσο κάποιος να έχει γλαύκωμα ,ενώ έχει “χαμηλή” πίεση, ή να μην έχει γλαύκωμα ενώ έχει σχετικά “υψηλή” ενδοφθάλμια πίεση. Εκτός από την ενδοφθάλμια πίεση, υπάρχουν και άλλοι αιτιολογικοί παράγοντες για το γλαύκωμα.
Τύποι γλαυκώματος
Η συχνότερη μορφή γλαυκώματος είναι το γλαύκωμα ανοικτής γωνίας. Το γλαύκωμα ανοικτής γωνίας προκαλείται όταν δεν λειτουργεί καλά ο διηθητικός ηθμός, μέσω του οποίου το εσωτερικό υγρό του οφθαλμού, το διαυγές υδατοειδές υγρό, παροχετεύεται στην κυκλοφορία του αίματος.
Το αυξημένο υδατοειδές υγρό ασκεί πίεση στα εσωτερικά τοιχώματα του βολβού και στο οπτικό νεύρο, το οποίο αποτελείται από ευαίσθητες και λεπτές νευρικές ίνες περί τις 1.200.000 νευρικές ίνες ,ωσάν «σύρματα ηλεκτρικού καλωδίου». Η συνεχής πίεση και σύνθλιψη αυτών των νευρικών ινών , οδηγεί στην προοδευτική και μη αναστρέψιμη καταστροφή τους. Το οπτικό νεύρο είναι υπεύθυνο για την μεταφορά της εικόνας από το μάτι στον εγκέφαλο. Η βλάβη του, προκαλεί απώλεια οπτικού πεδίου ,απώλεια όρασης και σε τελικά στάδια τύφλωση.
Στην περίπτωση του γλαυκώματος στενής ή κλειστής γωνίας, που είναι σχετικά σπάνιο, ο διηθητικός ηθμός «μπλοκάρεται» από την ίριδα λόγω της στενής γωνίας του προσθίου θαλάμου ,γωνία που σχηματίζεται μεταξύ κερατοειδούς & ίριδας. Σε υπερμετρωπικά μάτια η γωνία είναι αρκετές φορές «στενή» , ιδίως όταν υπάρχει καταρράκτης σε εξέλιξη.
Το γλαύκωμα στενής ή κλειστής γωνίας μπορεί να προκαλέσει οξεία και μεγάλη άνοδο της πίεσης, αντιμετωπίζεται πάντα ως επείγον περιστατικό με πιθανή εισαγωγή σε νοσοκομείο .Αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα μέσα στα πρώτα εικοσιτετράωρα μπορεί να οδηγήσει σε μόνιμη απώλεια της όρασης.
Άλλη μορφή γλαυκώματος, είναι το γλαύκωμα φυσιολογικής πίεσης, ένα «ύπουλο» γλαύκωμα, όπου η ενδοφθάλμια πίεση παραμένει στα συνήθη «φυσιολογικά» επίπεδα, αλλά έχουμε επιδείνωση της κατάστασης με προοδευτική απώλεια του οπτικού πεδίου.
Τα συμπτώματα του γλαυκώματος
Συνήθως δεν έχει ιδιαίτερα υποκειμενικά συμπτώματα. Ελαφρό θάμπωμα της όρασης, φωτοστέφανο γύρω από τα φώτα, πόνος βύθιος στο μάτι κ.λπ. δεν αξιολογούνται πάντα από τον ασθενή.
Στα τελικά στάδια του γλαυκώματος υπάρχει δυσκολία στη νυκτερινή όραση και μείωση οπτικής οξύτητας. Η νόσος προχωρά αργά μέχρι το στάδιο του απόλυτου γλαυκώματος στο οποίο η όραση χάνεται.
Στο οξύ γλαύκωμα υπάρχει έντονος πόνος, μείωση όρασης και τάση προς εμετό.
Η διάγνωση της νόσου γίνεται από όσα βλέπει ο/η Οφθαλμίατρος
με τις ειδικές εξετάσεις
- Μέτρηση της Ενδοφθάλμιας Πίεσης
- Βυθοσκόπηση
- Γωνιοσκοπία
- O.C.T. (Οπτική Τομογραφία Συνοχής Οπτικού Νεύρου )
- Παχυμετρία Κερατοειδούς &
- Οπτικά πεδία
Ποιος όμως κινδυνεύει από τη νόσο του γλαυκώματος;
Ο καθένας κινδυνεύει…. Απαιτείται ένας πλήρης οφθαλμολογικός έλεγχος κάθε ένα με δύο χρόνια μετά τα 40 έτη και κάθε 2-4 χρόνια πριν τα 40 έτη.
Υπάρχουν ορισμένες ομάδες ανθρώπων που διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο από άλλες ,όπως :
1. Άτομα άνω των 60 ετών
2. Μέλη οικογενειών με κληρονομικό ιστορικό γλαυκώματος
3. Ιστορικό οφθαλμικού τραύματος
4. Χρήση στεροειδών (κορτιζόνης)
5. Φυλή Αφρο-Αμερικανοί & Ασιάτες
Άλλοι πιθανοί παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν:
Λεπτό κερατοειδή (κεντρικό πάχος μικρότερο από 500 μm)
Υψηλή μυωπία -Σακχαρώδης Διαβήτης – Αρτηριακή Υπέρταση
Ο καθένας διατρέχει κίνδυνο να προσβληθεί από γλαύκωμα
Οι ηλικιωμένοι είναι πιθανότερο να αναπτύξουν γλαύκωμα. Ωστόσο δεν αποκλείεται να υπάρχει γλαύκωμα και σε πολύ νεαρότερους ,σε εφήβους, σε παιδιά ακόμη και σε βρέφη (1/10.000 βρέφη έχουν γλαύκωμα).
Δεν υπάρχει προς το παρόν οριστική θεραπεία για το γλαύκωμα.
Παρ’ όλα αυτά η φαρμακευτική θεραπεία, τα laser ή η χειρουργική θεραπεία μπορούν να επιβραδύνουν ή να αποτρέψουν την απώλεια της όρασης. Η κατάλληλη θεραπευτική αντιμετώπιση εξαρτάται μεταξύ άλλων παραγόντων, από τον τύπο του γλαυκώματος.
Ένα 10% ωστόσο των ατόμων με γλαύκωμα ,που λαμβάνει ενδεδειγμένη θεραπεία, οδηγείται σε απώλεια του οπτικού του πεδίου….
- Η πρώιμη ανίχνευση είναι λοιπόν ζωτικής σημασίας, για την αποτροπή της εξέλιξης της νόσου.
- Το γλαύκωμα ως σοβαρή χρόνια εξελισσόμενη νόσος, πρέπει να παρακολουθείται εφόρου ζωής.
Μην αμελείτε την οφθαλμολογική σας εξέταση…
Η πρόληψη είναι πάντα η καλύτερη θεραπεία.
Μαρούσι Θησέως 2 Τ: 210 8055260 www.barla.gr
Αθήνα Σόλωνος 129 Οφθ/κή κλινική «Υπαπαντή»
