Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για τον καταρράκτη – Dr Γιούλα Μπάρλα FEBO Χειρουργός Οφθαλμίατρος - Dr. Γιούλα Μπάρλα Χειρουργός Οφθαλμίατρος

Τι είναι ο καταρράκτης;

Γιούλα (Παναγούλα) Μπάρλα MD, FEBO
Χειρουργός Οφθαλμίατρος

Καταρράκτης ονομάζεται η θόλωση του φυσικού φακού του οφθαλμού που φυσιολογικά είναι διαυγής (κρυσταλλοειδής). Ο φακός βρίσκεται πίσω από την ίριδα και έχει μέγεθος φακής.

Ο καταρράκτης είναι συχνότατα ηλικιακής αιτιολογίας ως αποτέλεσμα της φυσιολογικής γήρανσης ,της σκλήρυνσης του κρυσταλλοειδούς φακού του οργανισμού (συνήθως αφορά ηλικίες άνω των 60 ετών).

Επίσης είναι συνέπεια διαφόρων παθήσεων (π.χ. σακχαρώδης διαβήτης, φλεγμονές οφθαλμού, γλαύκωμα κ.α. ), χρήσης ορισμένων φαρμάκων (π.χ. κορτιζόνη),τραυματισμού του οφθαλμού κ.α. Το κάπνισμα και η υπεριώδη ακτινοβολία έχουν επίσης επίδραση. Σπάνια ανευρίσκεται και ο συγγενής καταρράκτης στα παιδιά (αν η μητέρα νοσήσει από ερυθρά στην κύηση).

Συμπτώματα του καταρράκτη είναι:

ΘΑΜΒΟΣ όρασης.
Σταδιακή Μείωση Όρασης (“ποσοτικής» ή “ποιοτικής”).
Μειωμένη αντίληψη χρωμάτων , διπλωπία μονόφθαλμη κ.α.
ΔΕΝ υπάρχει πόνος.

Πότε πρέπει να χειρουργηθεί;

Ο σωστός χρόνος της επέμβασης σχετίζεται με τις υποκειμενικές ανάγκες του κάθε ασθενούς, με την ενόχληση που έχει στις καθημερινές του δραστηριότητες ( οδήγηση, τηλεόραση, διάβασμα κτλ)

Η παλιά αντίληψη της πλήρης ωρίμανσης του φακού δεν ισχύει πλέον. Οι σύγχρονες μέθοδοι επέμβασης του καταρράκτη (φακοθρυψία,laser) ελαχιστοποιούν την πιθανότητα μετεγχειρητικών επιπλοκών.

Ο ασθενής και ο οφθαλμίατρος θα αποφασίσουν από κοινού, για το πότε θα γίνει η επέμβαση, με γνώμονα τα συμπτώματα, τις ανάγκες του ασθενούς και το βέλτιστο αποτέλεσμα.
Δεν ισχύει η φράση «να ωριμάσει» ο καταρράκτης για να αφαιρεθεί. Με τις νέες τεχνικές επέμβασης καταρράκτη, αυτή η αντίληψη αποτελεί μακρινό παρελθόν. Η αφαίρεση ενός υπερώριμου σκληρού καταρράκτη, κάνει την επέμβαση δυσκολότερη και αυξάνει τον κίνδυνο μετεγχειρητικών επιπλοκών.

Πως γίνεται η επέμβαση;

Η επέμβαση του καταρράκτη γίνεται με τοπικές αναισθητικές σταγόνες πάνω στον οφθαλμό , με δύο μικρές τομές περί τα 2 χιλιοστά , χωρίς ράμματα .Ο φακός θρυμματίζεται με τη βοήθεια υπερήχων και αναρροφώνται οι υπολειπόμενες φλοιώδεις μάζες. Στη θέση του παλιού φακού τοποθετείται ένας ενδοφακός που παραμένει μόνιμα στο μάτι. Η επέμβαση διαρκεί λίγα λεπτά και ο ασθενής φεύγει την ίδια μέρα, όταν αισθανθεί καλά. Η τομή επουλώνεται γρήγορα ,η αποκατάσταση της όρασης είναι άμεση ή σταδιακά βελτιούμενη.

Τι χρειάζεται πριν την επέμβαση;

Πριν την επέμβαση ενσταλάζονται ειδικές σταγόνες για τη μυδρίαση του ματιού. Βασική εξέταση είναι η βιομετρία που γίνεται με ειδικό μηχάνημα (προτιμότερα με laser οπτική ακτινοβολία με το μηχάνημα IOL-Master ,σε άλλη περίπτωση με υπερήχους ),όπου μετράται το αξονικό μήκος του οφθαλμού, η καμπυλότητα του κερατοειδούς, βάθος προσθίου θαλάμου κ.α. Με τον τρόπο αυτό υπολογίζεται η σωστή δύναμη του ενδοφακού που πρέπει να τοποθετηθεί στο μάτι, του προς αντικατάσταση θολωμένου φυσικού φακού. Χρειάζεται επίσης ένα πρόσφατο ηλεκτροκαρδιογράφημα. Τέλος πολύ χρήσιμη είναι ειδικά επί παθολογικής κατάστασης του κερατοειδούς (δυστροφίας ενδοθηλίου), η μέτρηση των ενδοθηλιακών κυττάρων κερατοειδούς .

Νεότεροι σύγχρονοι ενδοφακοί

Πέραν από την αφαίρεση του θολωμένου φακού, μια επιτυχημένη επέμβαση καταρράκτη περιλαμβάνει την ένθεση του “σωστού» ενδοφακού για την αποκατάσταση και των διαθλαστικών ανωμαλιών . Υπάρχουν διάφορες επιλογές :

Απλοί ενδοφακοί για τη διόρθωση και της υπάρχουσας μυωπίας ή υπερμετρωπίας .

Τορικοί ενδοφακοί που διορθώνουν όχι μόνο την μυωπία ή υπερμετρωπία αλλά και τον αστιγματισμό. ΄Εχουν ένδειξη για αστιγματισμούς μεγαλύτερους από 1 βαθμό.

Πολυεστιακοί ή τριπλοεστιακοί ενδοφακοί για την διόρθωση τόσο της μακρινής όρασης (μυωπία,υπερμετρωπία) όσο και της κοντινής όρασης (διόρθωση πρεσβυωπίας) μετά την επέμβαση του καταρράκτη.

Την ημέρα του χειρουργείου

Συνιστάται ο ασθενής να έχει πάντα συνοδό. Ο χρόνος παραμονής στην κλινική είναι 2-3 ώρες λόγω της προεγχειρητικής προετοιμασίας. Το πρωινό της επέμβασης,ο ασθενής συστήνεται να είναι νηστικός από τρεις ώρες, να λάβει κανονικά τα καθημερινά του φάρμακα (για την αρτηριακή πίεση, καρδιά, σάκχαρο,θυρεοειδή κτλ) ,και σε συνενόηση με τον προσωπικό του οικογενειακό ιατρό να αποφύγει αντιπηκτικά & ασπιρίνη.

Μπορεί να ξαναδημιουργηθεί ο καταρράκτης;

Σε ένα μικρό ποσοστό ασθενών(10-15%) δημιουργείται μετά από μήνες ή χρόνια ο λεγόμενος δευτερογενής (ψευδο) καταρράκτης που οφείλεται στη θόλωση τη μεμβράνης που στηρίζει τον ενδοφακό. Με τη βοήθεια ειδικού λέιζερ, Nd-YAG laser, το κέντρο της oπίσθιας μεμβράνης (οπίσθιο περιφάκιο) σπάει και η όραση βελτιώνεται αμέσως.

Μετά την επέμβαση τι να περιμένω;

Μετά την επέμβαση μπορεί να υπάρχουν ενοχλήσεις οι οποίες είναι παροδικές όπως αίσθημα βάρους, δακρύρροια, αίσθηση ξένου σώματος. Αυτά τα συμπτώματα δεν είναι ανησυχητικά και σιγά-σιγά υποχωρούν μόνα τους. Η όραση βελτιώνεται σταδιακά, συχνότατα γρήγορα & εντυπωσιακά. Ο ασθενής θα λάβει από τον οφθαλμίατρο του μετεγχειρητικές οδηγίες και κολλύρια που πρέπει να ενσταλάζει για ένα διάστημα. Δε πρέπει να τρίβει το μάτι, όπως και δε πρέπει να μπει στο μάτι νερό, για μια εβδομάδα. Επιπλέον συστήνεται ο χειρουργημένος ασθενής να αποφεύγει σκύψιμο/βάρη για 10-15 μέρες.

MHNYMA

Παρά τα πλεονεκτήματά της η σύγχρονη επέμβαση του καταρράκτη, φακοθρυψία , παραμένει μια λεπτή δύσκολη τεχνική, που απαιτεί εμπειρία και επιδεξιότητα από τον χειρουργό.

Ταυτόχρονα να θυμόμαστε ότι η επέμβαση καταρράκτη είναι η πιο συχνή και επιτυχημένη χειρουργική επέμβαση σε όλο το πεδίο της Ιατρικής Επιστήμης.

Εμπιστευόμαστε ειδικούς. Μη διστάσετε να ρωτήσετε.

Παρακολουθήστε εδώ ένα βίντεο-animation επέμβασης καταρράκτη